ექსპერტი-უცხო ქვეყნის აგენტების კანონპროექტი დაფუძნებულია სამ ტყუილზე

ასევე არ ვეთანხმები იმ აზრს, რომ პარლამენტში შეტანილი კანონი რუსულის მექანიკური გამეორებაა, მათ შეიძლება მიზანი კი ჰქონდეთ საერთო, მაგრამ ნორმები და კონტექსტი (ეს ბოლო კანონისთვის მნიშვნელოვანია) სხვადასხვაა. პუტინის მიზანი ნამდვილად იყო სამოქალაქო სექტორის და თავისუფალი მედიის მკვლელობა, მაგრამ იგი ამას უფრო სისტემურად და უფრო პატიოსნადაც კი მიუდგა. მან პირველად სწორედ დასავლეთთან თანამშრომლობის შეთანხმებები გააუქმა, პირველი იყო აშშ მთავრობასთან მემორანდუმის გაქმება 2010 წელს (ე.წ. “ბალოტნაიას” შემდეგ) რითაც USAID-მა რუსეთი დატოვა და მაშ შემდეგ მიჰყვა ყველა განვითარების სააგენტო, ჩინეთის გამოკლებით. ამის შემდეგ რუსეთში უკვე შეuძლებელი გახდა სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების და მედიის ოფიციალურად დაფინანსება დასავლეთის მიერ (ვინც ტელეკომპანია დოჟს უცქერდით გემახსოვრებათ ეს ამბები). თუმცა, ინტერნეტ ტექნოლოგიების და ონლაინ მობილობის ეპოქაში, გამოიძებნა მეთოდი და ინტივიდუალური კონტრაქტებით დაიწყეს ფულის მიღება რუსულმა სამოქალაქო სექტორმა და ჟურნალისტებმა, აი მაშინ დღის წესრიგში დადგა ინდივიდების დონეზე ამ საქმის მოშთობა და რუსეთმა მიიღო “ინოაგენტების” კანონი. ქართული ოცნების განაყოფი რომ იმადლება – ჩევენი კანონპროექტი ფიზიკურ პირებს არ ეხებაო – პუტინს ორგანიზაცოები საერთოდ აღარ აინტერესებდა, ეს საკითხი უკვე მოგვარებული ჰქონდა. საქართველოს რაც შეეხება, მაგ კანონის მიღების შემდეგ, მასში კერძო პირების დამატება მხოლოდ ტექნიკური საკითხია და მეტი არაფერი. მიაღწია პუტინმა რუსული კანონით შედეგს? ვერა. კიდევ უფრო გაავდა ეს ხმა, მან გადაინაცვლა ვირტუალურ სამყაროში, შენობების კედლებზე, ლიფტებში და დასრულდა იმით რომ უკრაინაში შეჭრის შედეგ მთავრობის კრიტიკაზე სისხლის სამართლებრივი პასუხსმგებლობა შემოიღო პუტინმა. თავიდან ცხადი იყო რომ ასე იქმებოდა, ძალაუფლების (მათ შორის საკანონმდებლო) ბოროტად გამოყენების სპირალში შესვლა ყოველთვის აქეთკენ მიდის და მსგავსად წავა ეს პროცესი საქართველოშიც. მიაღწია საწადელს პუტინმა? ვინც ინტერნეტს და იუტუბს იყენებთ იცით რომ სრული მასშტაბით ვერა, რუსეთი დღეს მსოფლიოში პირველი ქვეყნაა ინერნეტ ლოკაციის დაფარვის და შემოვლთი გზებით რესურსებზე წვდომის მაჩვენებლით. საერთოდ ასეა, ძალაუფლებისთვის ჩაჭიდება არის დროს მდინარებასთან ბრძოლა. ძალაუფლებაზე ჩაჭიდებულთათვის ანდაზა – “დრონი მეფობენ არა მეფენი” – შეგონებაა, “იგი წავა და სხვა მოვა” – გაფრთხილებაა, ხოლო “რაც გინახავს ვეღარ ნახავ” უკვე განაჩენია. სამივე ეს ეტაპი აუცილებლად დადგება, უბრალოდ ინტერვალებშია განსხვავება ფაქტორების და კონიუქტურის გათვალისწინებით.

კონიუქტურა კი საქართველოში რადენადმე გასხვავებულია ვიდრე რუსეთში. როცა კონსტიტუციაში გიწერია ევრო-ატლანტიკრი ინტეგრაცია, ვერანაირად მოხდება ევროპის გავლენების კრიმინალიზაცია. თანაც, პუტინმა მოახდინა მედასავლეთეების მარგანალიზაცია იმიტომ, რომ ეს ჯგუფი მოსახლეობს 0,00001% იყო. საქართველოში დათვალა ვინმემ რამდენია დასავლეთის გრანტების პირდაპირი და ირიბი ბენეფიციარი? ან არის თუ არა ა(ა)ი.პ (გარდა მუნიციპალიურსა) სადაც ქართული ფული თუნდაც 10 %-ია? ჩემი შეფასებით (სექტორს კარგად ვიცნობ) ეს ჯგუფი მოსახლეობის მინიმუმ 10% მაინც იქნება. მოსახლეობის ასეთი პროცენტის აგენტებად გამოცხადება უბრალოდ სასაცილოა სატირალი რომ არ იყოს. ამას კიდევ დაამატეთ ისინი, ვინც არასდროს ყოფილა ენ-გე-ოებში, მაგრამ ევროპიდან გამოგზავნილი ფულით გააქვს სული და მათთვის მნიშვნელოვანია ევროპა, ეს ხალხიც ხომ ამ “აგენტების” სოციალური ბაზისი ხდება. მოკლედ, საქართველოში ყველაფერ ამას სარკაზმული სახე ექნება, ორგანიზაციები დარეგისტირდებიან და მიიღებენ დაფინასებას (უფრო მეტს ვიდრე მანამდე და უფრო აგრესიულ საქმეებში ვიდრე მანამდე), სიტყვა “ევროპის და ამერიკის აგენტი” სლოგანი გახდება და უკვე ვიცი ბევრი ადმიანი, ვინც მაგ სლოგანის დაწერას არათუ მხოლოდ მაისურზე, არამედ მაქანასა და სახლის კარებზეც კი აპირებს (ფულის სასესხებლად რომ მივა საჯარო სამსახურში დასაქმებლი მეზობელი რომ იცოდეს ვისგან სესხულობს). მათ შორის ვარ მე, ვინც მაშინ გახდა ევროპის გავლენის აგენტი როცა მარიკა ლორთქფანიძის (ჩემი დიდი პატივისცემის მიუხდავად) ასპირანტობაზე უარი ვთქვი და პოტსდამის უნივერსიტეტის დოქტორის ხარისხის მქონე პროფესორ გივი ჟორდანიას (ცოცხალი ვაჟა ფშაველა რომ ახსოვდა) ასპირანტი გავხდი. ჩემთვის ეს იყო ღირებულებითი არჩევანი – საქართველო როგორც ცაკლე მდგომი კულტულური-რელიგიური ფენომენი და შედეგ აქედან სტალინზე გავლით საკუთარ ეროვნულ ჰომოსოვეტკსზე გასვლა თუ საქართველო როგორც ევროპული ცივილიზაციის ნაწილი, მისი ფორპოსტი და ქართული კულტურა როგორც ევროპული რენესანსის იდეების (ადრეული, როსთაველი უფრო ადრე იყო) კრისტალიზაციის ბრწყინვალე ნიმუში. ეს იყო არჩევანი და ამ არჩევნში მე არ ვიყავი პირველი, საბა-სულხანი იყო და არც ბოლო ვარ, ბევრს ვიცნობ ასეთს და რაც ყველაზე მეტად მახარებს, სულ ახალგაზრდებს. რა უნდა უქნას ჩემს ამ არჩევანს მაჭარაშვილმა ან კობახიძემ? კი ბატონო, მიტაცებული ინსტიტუტებით შექმნიან ტექნიკურ სირთლეებს, გამოიყენებენ ყადაღას, დახურავენ ენ-ჯე-ოებს. კი ბატონო იზამენ, მერე? რუსთავი ორმა ხომ აჩვენა, ერთის ადგილას გაჩნდება სამი, უფრო აგრესიული და უფრო სიცოცხლისუნარიანი (საქართველოში აიპის რეგისტრაციას ერთი ადამიანი უნდა), ძალადობის ეს სპირალი ხელისულეფებას მიყვანს მაგ კანონში ფიზიკური პირების ჩაწერამდე, შედეგად კიდევ უფრო მეტ მაისურზე, სახლზე და მანქანაზე გაჩნდება წარწერა “ევროპის აგენტი”. შემდეგ დადგება დასავლეთთან თანამშრომლბის ხელშეკრულებების გაქმების და USAID-ის გაგდების მცდელობმდე მისვლის ეტაპი. შეიძლება სურათის გამუქება დამაბრალოთ, მაგრამ ასეთია ამ სპორალის ტრექტორია და მასში ერთხელ შესული მას ვეღარ შეცვლის, პირიქით ეს ტრაექტორია შეცვლის მთავრობას. ბოლოს ყველა მიღეებს იმას რაც დაიმსახურა, ზამბარის დაჭიმულობის უკუპროპორციული ძალით და ეს არ იქნება მსხვერპლი, ეს იქნება სამართალი რომელიც ურმით დადის. რეალური მხვერპლი ამ კანონს ეყოლება ერთი – საქართველო – რომელიც დაჰკარგავს ევროპაში ინტეგრაციის ისტორიულ შანს (ისე რომ არც კი გვეცოდინება როდის გვექნება შემდეგი) და სწორედ ესეც არის ამ საკონმდებლო ინციატივის რეალური მიზანი და დანიშნულება.

ასე რომ, ჩემთვს ყველაფერი გასაგებია, მთავარია მათთვის ვისაც ქართველი ხალხი ჰქვია თუ არის გასაგები ვინ არიან და რა უნდათ. მოკლედ, ამ მარტივი დასკვნისთვის გიღირდათ ახლა ამხელა ტექსტის კითხვა, ამას არ სჯობდა ერთ წინადაებაში ჩაკრიმანჭულებული სატირა.

P.S. ჰო მართლა მაგ კანონს კიდევ ეყოლება ერთი ჩუმი მსხვერპლი, NALA რომელიც აღმოსავლეთ პარტიორობის საუკეთესო ორგანიზაციიდან, უფასო ტურისტულ სააგენტოდ გადაკეთდება, ისიც მცირე ხნით