ოზურგეთში შექმნილი ქართული ენის პირველი გრამატიკა

ოზურგეთში შექმნილი ქართული ენის პირველი გრამატიკა

.

იტალიელი მისიონერები პატრი ქრისტეფორე კასტელი და პატრი ანტონ ჯარდინა და ძმა ქლაუდიო 1634 წელს ოზურგეთში მალაქია გურიელის მიწვევით ჩამოვიდნენ – „გურიელის მოწინავე პირთ სამეგრელოში გაეცნოთ ლამბერტი და ჯუდიჩი და აქ რომ პატრები დაინახეს, ბევრი ეხვეწნენ პატრ ავიტაბილეს, ერთი-ორი მათგანი გურიაშიაც წამოვიდენ, იქ ძრიელ კარგად იქნებიან მიღებულნიო. მათ ხვეწნაზედ ავიტაბილემ უარი ვეღარ უთხრა და 1634 წ გააყოლა თან პატრი ქრისტეფორე კასტელი და პატრი ანტონ ჯარდინა და ძმა ქლაუდიო, რომლებიც დიდის პატივით მიიღო გურიის მთავარმა მალაქია კათალიკოსმა.“ (მ. თ.)

.

მისიონერები კათოლიციზმის დოგმების ქადაგებასთან ერთად გურულებს აცნობდნენ სოფლის მეურნეობის ახალ ადგონომიულ წესებს, მკურნალობდნენ ავადმყოფებს, ასწავლიდნენ წერა-კითხვას და ევროპული საოჯახო ფერმერული მეურნეობის წესჩვეულებებს და ა.შ. ყველა ამ საკითხში გათვითცნობიერებული ანტონიო ჯარდინა ასევე ძალიან კარგად ფლობდა ქართულ ენას და ძალიან კარგი მასწავლებელიც ყოფილა. მისიონერებს ოზურგეთში მალაქია გურიელის დახმარებით გურული ბავშვებისათვის სკოლა გაუხსნიათ, ჯარდინას კი სასკოლოდ პირველი ქართული გრამატიკაც შეუდგენია.

.

„ანტონ ჯარდინამ კარგად იცოდა ქართული ენა, როგორც ლამბერტი მოწმობს, როგორც თავის დედა ენას, ქართულს ისე ლაპარაკობდაო.. იმან შეადგინა ქართული გრამატიკა და დააწყებინა ყმაწვილებს მისი შესწავლა. ყმაწვილები ჩქარა დაწინაურდენ სწავლაში და ყველასთვის გასაოცარნი შეიქმნენ, მისიონერები ძრიელ აქებენ გურულების ნიჭიერებას და მათ ყველაფრის ადვილად შეთვისების უნარსა.“ (მ. თ.)

.

საოცარია ჯარდინას საქართველოში მოღვაწოებაც და მისი გარდაცვალებაც, თამარაშვილის მიხედვით 1637 წლის აგვისტოში ჯარდინა და შემოქმედის ეპიკოპოსი ოზურგეთიდან სამეგრელოში გამგზავრებულან, აგვისტოს მზეს ეპისკოპოსისათვის რომ არ ევნო ჯარდინას მისი ქუდი მიუცია – „შემოქმედელ ეპის კოპოსთან მგზავრობის დროს, რათა მზეს იმისთვის არ ევნო, თავისი ქუდი მისცა, რაისგამო დასნეულდა და სამეგრელოს ქალაქს ოდიშში ანგელოზებრივი ცხოვრებით სიწმიდის ნიშნით მიიცვალა 1637 წელსა აგვისტოს თვეში.“ (მ. თ.)

.

მიქელ თამარაშვილი – ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის. ნამდვილის საბუთების შემოტანითა და განმარტებით XIII საუკუნიდგან ვიდრე XX საუკუნემდე (1902);