ვალერი ზალუჟნი-მტრის სტრატეგია – „განადგურება“ – შეიცვალა და გადავიდა „დაქანცვის ომზე“

„ომის პოლიტიკური მიზნის ცოდნა გვაძლევს შესაძლებლობას დავინახოთ, რას აკეთებს მტერი და როგორ უნდა ვუპასუხოთ.

უკრაინაში ომი უკვე 12 წელია გრძელდება — 2014 წელს ყირიმის ოკუპაციით დაწყებული. რუსეთის პოლიტიკური მიზანი სრულიად ნათელია: უკრაინის, როგორც დამოუკიდებელი სახელმწიფოს, ლიკვიდაცია. ამ მიზნის გააზრება უნდა გახდეს ჩვენი სახელმწიფოებრიობის შესანარჩუნებელი სტრატეგიის საფუძველი.

ჩვენ ძალიან რთულ ვითარებაში ვიმყოფებით, სადაც ნაჩქარევი მშვიდობა მხოლოდ განადგურებულ მარცხს და დამოუკიდებლობის დაკარგვას გამოიწვევს.

მე 2021 წლის აგვისტოში გავხდი უკრაინის შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალი. მიუხედავად იმისა, რომ არმია გარდაქმნისა და საბრძოლო გამოცდილების დაგროვების პროცესში იყო, მას მაინც მრავალი პრობლემა ჰქონდა. ამავე დროს, რუსეთი სწრაფად ზრდიდა არმიის ოდენობას, აღჭურვილობასა და ბიუჯეტს — წლიდან წლამდე ინვესტიციებს ზრდიდა სამხედრო-ინდუსტრიულ სექტორში და აქტიურად აგროვებდა შეიარაღებას.

უკრაინაში კი საპირისპირო ხდებოდა: 2021 წელს არმიას წინა წელზე ნაკლები დაფინანსება მიეწოდა. შედეგად, 2022 წლის სრულმასშტაბიან ომს ჩვენი ძალები მწვავე დეფიციტით შეხვდნენ — როგორც ადამიანური რესურსის, ისე იარაღისა და საბრძოლო მასალების თვალსაზრისით.

2022 წლის დასაწყისში გენერალურმა შტაბმა შეიმუშავა გათვლები, რომლებიც აჩვენებდა, რომ აგრესიის სრულად აღსაკვეთად — მათ შორის რაკეტების და საბრძოლო მარაგების შევსებისთვის — საჭირო იყო ათეულობით მილიარდი ფუნტი, რაც ქვეყანას არ გააჩნდა. ამის შემდეგ კი რუსული ტანკები შეცვივდნენ საზღვარზე.

რუსი სამხედრო თეორეტიკოსის, ალექსანდრ სვეჩინის აზრით, არსებობს ორი სტრატეგია პოლიტიკური მიზნის მისაღწევად: „განადგურება“ და „დაქანცვა“. რუსეთის საწყისი სტრატეგია — „სტრატეგია განადგურებისა“ — ითვალისწინებდა სწრაფ დარტყმას კიევზე და პარალელურ შეტევებს სხვა მიმართულებებში.

მაგრამ ეს გეგმა ვერ განხორციელდა. უკრაინელი მოქალაქეების გმირობამ შესაძლებელი გახადა გამარჯვება, რომელმაც, მიუხედავად მძიმე დანაკარგებისა და ტერიტორიების ნაწილის დაკარგვისა, გადაარჩინა სახელმწიფო და მოგვცა ყველაზე მნიშვნელოვანი — შესაძლებლობა, ბრძოლა გაგვეგრძელებინა და მშვიდობა ჩვენი პირობებით დაგვემყარებინა.

ამის შემდეგ მტრის სტრატეგია შეიცვალა და გადავიდა „დაქანცვის ომზე“. 2023 წელს რუსეთმა უზარმაზარი თავდაცვითი ხაზები შექმნა — ეს, ერთი მხრივ, ჩვენს შეტევას აფერხებდა, ხოლო მეორე მხრივ, გვაშორებდა მთავარ სტრატეგიულ მიზნებს.

იმ დროს, როცა უკრაინა წინ მიიწევდა, რუსეთი საომარ ეკონომიკაზე გადადიოდა, აგრესიულ პროპაგანდას ავითარებდა, საკანონმდებლო ჩარჩოებს აძლიერებდა და სტრატეგიულ რეზერვებს ქმნიდა — ამით კი ომი ახალ, დაქანცვით ფაზაში გადაჰყავდა, რომლისთვისაც, იმის მსგავსად, რაც 2022-ში მოხდა, კვლავ არასაკმარისად მზად ვიყავით.

2024–2025 წლების მოვლენები, მიუხედავად მცირე ადგილობრივი წარმატებებისა, ცხადყოფს, რომ რუსეთისთვის ეს სტრატეგია უკიდურესად ეფექტიანია მისი პოლიტიკური მიზნის მისაღწევად.

თუმცა დაქანცვის ომი მხოლოდ სამხედრო სფეროში არ მიმდინარეობს — იგი მოიცავს პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ფრონტებსაც. სამხედრო მოქმედებები მნიშვნელოვანია, მაგრამ პოლიტიკური მიზნის მიღწევის საბოლოო ეტაპი არ არის.

მაგალითად, თუნდაც რუსეთმა მთლიანად დაიკავოს დონეცკის რეგიონი, ომი მაინც არ დასრულდება, რადგან რუსეთის პოლიტიკური მიზანი — უკრაინის განადგურება — შესრულებული არ იქნება. რუსეთი ცდილობს უკრაინის სამხედრო, ეკონომიკური და პოლიტიკური ასპექტების ერთდროულად ჩამოშლას.

ევროპის ახალი უსაფრთხოების არქიტექტურის საერთო ხედვის არარსებობის, უსაფრთხოების მყარი გარანტიებისა და რეალური ფინანსური მხარდაჭერის გარეშე, რისკია ეს ომი გადაიქცეს ფართომასშტაბიან კონფლიქტად, რომელიც აღმოსავლეთ ევროპის დაპყრობის მცდელობად შეიძლება გადაიქცეს.

ომი ყოველთვის არ სრულდება ერთი მხარის გამარჯვებითა და მეორის მარცხით. უკრაინელები სრული გამარჯვებისთვის ვიბრძვით, თუმცა ვერ გამოვრიცხავთ ომის ხანგრძლივი დასრულების ვარიანტსაც.

მშვიდობა — თუნდაც მომავალი ომის მოლოდინში — ქმნის შესაძლებლობას პოლიტიკური ცვლილებებისთვის, სერიოზული რეფორმებისთვის, ეკონომიკური ზრდისთვის, ქვეყნის სრულფასოვანი აღდგენისა და მოქალაქეების დაბრუნებისთვის.

ასევე შესაძლებელია უსაფრთხო, ტექნოლოგიურად განვითარებული სახელმწიფოს ჩამოყალიბება; სამართლიანობის ინსტიტუტების გაძლიერება კორუფციასთან ბრძოლით და დამოუკიდებელი სასამართლოს შექმნით; ეკონომიკური განვითარება საერთაშორისო აღდგენითი პროგრამების მხარდაჭერით.

თუმცა ეს ყველაფერი შეუძლებელია რეალური უსაფრთხოების გარანტიების გარეშე.

ასეთი გარანტიები შეიძლება იყოს:

• უკრაინის NATO-ში გაწევრიანება;

• ბირთვული იარაღის განთავსება უკრაინის ტერიტორიაზე;

• ძლიერი საერთაშორისო სამხედრო კონტინგენტის განლაგება, რომელსაც შეეძლება რუსეთის შეკავება.

დღეს ამ თემებზე საუბარიც კი არ მიმდინარეობს, ამიტომ ომი, დიდი ალბათობით, გაგრძელდება — არა მხოლოდ სამხედრო, არამედ პოლიტიკური და ეკონომიკური მიმართულებებითაც. რუსეთი შეიძლება ცვლიდეს მეთოდებს, მაგრამ მისი მიზანი უცვლელია.

ამ პირობებში ჩვენი ძირითადი პოლიტიკური მიზანი უნდა იყოს — რუსეთის შესაძლებლობის ჩამორთმევა, მომავალში განახორციელოს აგრესია უკრაინის წინააღმდეგ.“ – განაცხადა ვალერი ზალუჟნიმ.