ძველი ქართული მუსიკალური ნიშნებით შედგენილი საგალობლის ხელნაწერი შემოქმედის მონასტრიდან

ქართული საეკლესიო გალობის პირველი ნოტებზე გადატანის პირველი ცდას 1846 წელს ჰქონდა ადგილი, რა დროსაც რუსეთის იმპერატორმა ნიკოლოზ პირველმა საეკლესიო გალობის ჩაწერის მიზნით პირველი ბრძანება გამოსცა.

.

საქართველოს ეგზარქოსს ამ ბრძანების ასლი საქართველოს ყველა მღვდელმთავარისათვის გადაუგზავნია – „იმერეთის, გურიისა და სამეგრელოს ეპისკოპოსებმა ეგზარხოს აცნობეს, რომ ჩვენს ეპარქიებში ნოტებზე გალობა არაა, წინაპართაგან გადმოცემულ ძველ საგალობლებს ახლა ზეპირად სწავლობენო“. ქველი ჩხატარაშვილი წერს, რომ ეს სწორი ინფორმაცია არ იყო – „სპისკოპოსთა ეს მოხსენება ზუსტი არ იყო. მონასტრებში მართალია თანამედროვე ტიპის სანოტო ნიშნებს არ იცნობდნენ, მაგრამ გალობის სწავლება ზეპირად არ ხდებოდა. XIX-XX საუკუნეთა მიჯნამდე ხმარობდნენ ორიგინალურ მუსიკალურ ნიშანთა სისტემას, რომელიც ძველი ქართული მუსიკალური ნიშნების სახესხვაობას წარმოადგენდა.“ აქვე ჩხატარაიშვილი უთითებს შემოქმედიდან გატანილ დოკუმენტს, რომელიც ხელნაწერთა ინსტიტუტში იყო დაცული – „ამ სისტემის ნიმუშს წარმოადგენს სსსრ მეცნ. აკადემიის ხელნაწერთა ინსტიტუტში დაცული ხელნაწერი Q-634, რომელიც შემოქმედის მონასტრიდანაა ჩამოტანილი.“

.

– ქართული გალობის აღდგენისა და ჩაწერის პირველი ცდები XIX საუკუნეში; ქველი ჩხატარაიშვილი 1989

– ილუსტრაცია შემოქმედის მონასტერი – ჯონ ბუჩან ტელფერი (John Buchan Telfer 1831-1907) ჩანახატი წიგნიდან „ყირიმი და ამიერკავკასია“- ლონდონი 1876