კორონავირუსთან დაკავშირებული შეზღუდვები მთელ მსოფლიოში თითქმის ერთი წელია გრძელდება. პროგნოზების მიხედვით შეზღუდვების რეალური შემსუბუქება მხოლოდ ზაფხულისთვის არის მოსალოდნელი. ამ ხნის მანძილზე ადამიანებმა სრულიად შეიცვალეს სამომხმარებლო ჩვევები, ნაკლებად აქცევენ ყურადღებას საკუთარ გარეგნობას და სულ უფრო მეტად – სახლს.
აშშ–სა და ევროპის ქვეყნებში ქუსლიანი ფეხსაცმლის გაყიდვები 40%–ით დაეცა. ქალებს თითქმის აღარ დარჩათ ადგილი, სადაც ასეთ ფეხსაცმელს ჩაიცვამენ. პროფესიონალური კოსმეტიკის და მაკიაჟის გაყიდვები 25%–ით შემცირდა. ზუმში ურთიერთობისას ადამიანებს ნაკლებად ადარდებთ მაკიაჟის დეტალები.
უმსხვილესი დასავლური აუდიტორული კომპანიები და ბანკები მთელი წლის მანძილზე ამონიტორინგებდნენ სიტუაციას სამომხმარებლო ბაზარზე და ისეთ რყევებს აფიქსირებდნენ, რაც ადრე წარმოუდგენელი იყო.
მაგალითად, ფეხსაცმლის გაყიდვები 30%–ით შემცირდა. ტანსაცმლის გაყიდვები საშუალოდ 20%–ით. მაგალითად, ტანსაცმლის ერთ–ერთი უმსხვილესი მსოფლიო ბრენდის, შვედური H&M–ის გაყიდვები 2020 წელს 18%–ით შემცირდა.
კომპანია Deloitte–ის კვლევაში ნათქვამია, რომ ახალ ავეჯს პანდემიის პერიოდში 25%–ით ნაკლებად ყიდულობენ, ახალი საათების და სამკაულების გაყიდვა კი 20%–ით დაეცა. ანალიტიკოსები ამ ტენდენციას იმით ხსნიან, რომ ადამიანებს ასეთი საქონლის პირადად არჩევა უყვართ, 2020 წლის მარტის შემდეგ კი ასეთი შესაძლებლობა პრაქტიკულად არ ქონდათ.
საერთაშორისო ენერგეტიკული სააგენტო, რომელიც 1970–იანი წლების შუა პერიოდიდან ამონიტორინგებს ენერგიის ყველა სახეობის მოხმარებას ამბობს, რომ მთლიანობაში დახურული ოფისების და სავაჭრო ცენტრების ხარჯზე მოხმარება ჯამში 20%–ით შემცირდა.
ევრვოკავშირის ქვეყნებმა რეკოროდი დაამყარეს მზის და ქარის ენერგიის მოხმარებით – სააგენტოში ამბობენ, რომ მეორე ასეთი შანსი ენერგიის განახლებად წყაროებზე გადასასვლელად შეიძლება აღარც იყოს.
ალკოჰოლური რეკორდები
დიდი ბრიტანეთის მოქალაქეებმა პროდუქტების შეძენის გზები და ზოგიერთი ჩვევა შეიცვალეს. ონლაინ შეკვეთები 9%–დან 60%–მდე გაიზარდა. ამან კი ის გამოიწვია, რომ სუპერმარკეტების ბევრ ქსელში კურიერების გასაგზავნი დახლები სამი–ოთხი კვირით ადრეა დაკავებული, ბიზნესი კი შეკვეთებს ვერ აუდის.
ხორცის გაყიდვა 10%–ით გაიზარდა ბოლო წლების ტენდენციისგან განსხვავებით, რომელიც სულ უფრო მეტი ახალგაზრდა ადამიანის მიერ ვეგეტარიანობაზე გადასვლით იყო გამოწვეული. თუმცა, მათი მხრიდან მოთხოვნის შემცირება მათ დააკომპენსირეს, ვინც სახლიდან დაიწყო მუშაობა და კაფე–რესტორნებში ლანჩის ჭამა შეწყვიტა.
ბიბისი–ს შეკვეთით ჩატარებული კვლევის მიხედვით მკვეთრად გაიზარდა ახალი ხილის და რძის პროდუქტების გაყიდვები. ბრიტანელებმა 2020 წელს მათ შესაძენად 257 მილიონი ფუნტით მეტი დახარჯეს, ვიდრე 2019 წელს.
ასევე სახლიდან მუშაობას უკავშირებენ ექსპერტები იმას, რომ ქვეყანაში 2 მილიონით ნაკლები ტანის დეზოდორი გაიყიდა. ექსპერტები თავს იკავებენ იმის ახსნისგან, რატომ გაიყიდა ქვეყანაში 28 მილიონი ფუნტით ნაკლები ღირებულების კბილის ჯაგრისები, ვიდრე ერთი წლის წინ.
მკვლევარები JP Morgan–ის საინვესტიციო ჯგუფიდან სახლის სარეცხ საშუალებებზე ანომალურ მოთხოვნას აფიქსირებენ: სახლის, სააბაზანოს, სამზარეულოს საწმენდ საშუალებებზე მოთხოვნა გასულ წელთან შედარებით 33%–ით გაიზარდა. ჭურჭლის სარეცხი მანქანების გაყიდვები 40%–ით გაიზარდა და ეს ნივთი 2020 წელს აშშ–სა და ევროპაში ყველაზე საყვარელ საყოფაცხოვრებო ტექნიკად იქცა.
თმის საღებავს 2020 წელს 30%–ით უფრო ხშირად ყიდულობდნენ, ვიდრე 2019 წელს. სილამაზის სალონები ამ პერიოდში ხშირად იყო დაკეტილი და ადამიანები სახლში ყოფნისას თმას თავად იღებავდნენ, ზოგჯერ თავისუფალი დროის გაყვანის მიზნით.
როგორც ჩანს, 2020 წლის მთავარ პრობლემად ალკოჰოლის მოხმარება იქცა. JP Morgan–ის ინფორმაციით აშშ–ში მაგარ სპირტიან სასმელებზე მოთხოვნის 40%–იანი ზრდა დაფიქსირდა, ღვინოსა და ლუდზე კი 20%–იანი.
ბრიტანეთში სპეციალიზირებული გამოცემა The Drink Business კიდევ უფრო მძიმე მონაცემებს აქვეყნებს. მაგარი ალკოჰოლური სასმელების მოხმარება ბრიტანეთში 2019 წელთან შედარებით 64%–ით გაიზარდა, ღვინისა და ლუდის მოხმარება კი 49%–ით.
ყოველწლიურად ალკოჰოლურ დამოკიდებულებასთან მებრძოლი ორგანიზაციები დიდ ბრიტანეთში “მშრალ იანვარს“ აცხადებენ– ეს არის ერთი თვე ალკოჰოლის გარეშე წვეულებებით და ზეიმით დატვირთული დეკემბრის შემდეგ.
ამ აქციაში წინასწარი მონაცემებით 10 მილიონამდე ბრიტანელი აპირებდა მონაწილეობას, თუმცა უკვე პირველი კვირის შემდეგ მათმა მეოთხედმა აღიარა, რომ დალევისგან თავი ვერ შეიკავა.
ტაბლოიდ Sun–ს მოყავს მონაცემები, რომელთა მიხედვით ქვეყანაში ალკოჰოლის უმსხვილესმა ონლაინ მღაზიამ The Drop Store–მა 2021 წლის პირველ 12 დღეში რვაჯერ მეტი სპირტიანი სასმელი გაყიდა, ვიდრე 2020 წლის ანალოგიურ პერიოდში.
რაც შეეხება რუსეთს, როგორც ირკვევა ამ ქვეყანაში ფულს ყველაფერზე ზოგავენ, გარდა მზესუმზირისა და ახალი წლისა.
რუსეთში მსგავსი კვლევები ნაკლებად ტარდება და მონაცემები ნაკლებად არსებობს, გარდა ამისა, რუსულ ლოქდაუნებს ევროპისგან განსხვავებული სპეციფიკა ჰქონდათ, თუმცა კვლევითი ჰოლდინგის, “Ромир”–ის ინფორმაციით რუსეთის მოქალაქეებმა ყოველდღიური ხარჯები მკვეთრად შეამცირეს – მარტთან შედარებით ვარდნამ 16.6% შეადგინა. დაახლოებით მსგავსი მონაცემებია აშშ–ში, სადაც მოქალაქეები გაზაფხულზე 15%–ით ნაკლებს ხარჯავდნენ სრულიად გაურკვეველი მომავლის შიშით.
რუსეთის მოქალაქეებმა 3%–ით მეტის ხარჯვა დაიწყეს საკვებზე და ჰიგიენის საშუალებებზე. ონლაინ ვაჭრობის ზრდამ კურიერებისთვის სპეციალიზებული ავტომობილების გაყიდვების ზრდა გამოიწვია, თუმცა დასავლეთთან განსხვავება კვლავ დიდია.
კვლევის თანახმად რუსების მხოლოდ 10%–მა დაასახელა სუპერმარკეტში წასვლა უკიდურესად არაკომფორტულა საქმიანობად. აშშ–ში ასე თვლის მოქალაქეთა 23%, დასავლეთ ევროპაში კი 40%.
ამ დროისთვის არ არსებობს მონაცემები, როგორ გაიზარდა რუსეთში ალკოჰოლზე მოთხოვნა, თუმცა კვლევის მიხედვით ნოემბერში მოსახლეობის 22% აპირებდა კოსმეტიკის ხარჯების შემცირებას, 15% – სათამაშოების და თამაშების ხარჯების, 13% კი ტანის მოვლის საშუალებებზე აპირებდა თანხის დაზოგვას.
“Nielsen Россия”–ს მონაცემებით დისტანციურ მუშაობაზე გადასვლის პარალელურად შემცირდა მოთხოვნა ყავასა და ნამცხვრებზე, სამაგიეროდ მკვეთრად – 31 პროცენტით გაიზარდა მოთხოვნა მზესუმზირაზე.
ამავე მონაცემებით, 2020 წელს რუსებმა საახალწლოდ იმაზე 25%–ით მეტი დახარჯეს, ვიდრე ერთი წლის წინ. თუმცა, უნდა ითქვას რომ ამ ხარჯებში საახალწლო სუფრის წილი გაიზარდა, საჩუქრების წილი კი შემცირდა.