მილიარდერები პოტენციური აპოკალიფსისგან თავის დასაცავად საიმედო ბუნკერების მშენებლობაზე მილიონობით დოლარს ხარჯავენ. მედიაში უკვე აღარ არის ცუდი ტონი ფუტურისტული სცენარების განხილვა, პოლიტიკოსები კი კატასტროფის აცილების დაპირებით ამომრჩევლების გულებს იგებენ.
პანდემიის, კლიმატური კრიზისის, რუსეთ-უკრაინისა და ახლო აღმოსავლეთის ომების, კორეის ნახევარკუნძულსა და ტაივანის სრუტეში დაძაბულობის შემხედვარე, მსოფლიო სულ უფრო და უფრო მეტს საუბრობს „აპოკალიფსისმაგვარი მოვლენისა“ თუ მესამე მსოფლიო ომის, ბირთვული ომის რისკებზე.
„მოვლენა“
მწერალი, მედიის თეორეტიკოსი დუგლას რუშკოფი საზოგადოებაზე ტექნოლოგიების გავლენას სწავლობს, ამაზე წერს და ციფრული კულტურის „განმაადამიანებელ შედეგებს“ აკრიტიკებს.
ამბობს, მე, მარქსისტი, მედიის თეორეტიკოსი კი ვწერ კაცობრიობის მომავლის სცენარებზე, მაგრამ, სამწუხაროდ, ბევრს წინასწარმეტყველი ვგონივარ და რჩევებს მეკითხებიან – ძირითადად, იმაზე, თუ რომელ ტექნოლოგიურ სექტორში დააბანდონ ფულიო.
მწერლის თანახმად, ძირითადად, რჩევების მიცემაზე უარს ამბობს, მაგრამ ზოგჯერ, როცა ჩემი ინტერესიც და მათი შემოთავაზებული ფულიც მაღალია, ვხვდები ასეთ ხალხს და ველაპარაკებიო.
2022 წელს გამოცემულ წიგნში, „მდიდრების გადარჩენა“, რუშკოფი იხსენებს, როგორ სთხოვეს ერთხელ საუბარი და დაუთქვეს გასაიდუმლოებული შეხვედრა „უკიდურესად მდიდარმა დაინტერესებულმა პირებმა“ – შუაგულ უდაბნოში!
ლაპარაკი რომ დავიწყე, რეაქციებზე შევატყვე, რომ ამ ხუთ კაცს ტექნოლოგიის მომავალზე ჩემი ლექციის მოსასმენად არ ვყავდი მოწვეული და თავიანთ კითხვებზე პასუხები აინტერესებდათო, წერს. აი, მისი თქმით, რა ჰკითხეს მასპინძლებმა:
„ჯერ დაიწყეს: „ბიტკოინი თუ ეთერიუმი? VR-ი თუ AR-ი? ვისი იქნება პირველობა კვანტურ გამოთვლებში, ჩინეთის თუ გუგლის?“ მაგრამ, როგორც იქნა, იმაზეც მკითხეს, რაც მართლა აინტერესებდათ: „ახალი ზელანდია თუ ალიასკა? რომელ რეგიონს შეეხება მოსალოდნელი კლიმატური კრიზისი ყველაზე ნაკლებად?“.
კითხვები ამის შემდეგ გაუარესდა: „გლობალური დათბობა თუ ბიოლოგიური ომი? რამდენ ხანზე უნდა დაგეგმოს ადამიანმა გარესამყაროსგან სრულიად მოწყვეტით, დახმარების იმედის გარეშე ცხოვრება? თავშესაფარს ჰაერის მიწოდების საკუთარი სისტემა უნდა ჰქონდეს თუ არა? მიწისქვეშა წყლების დაბინძურების საფრთხე როგორი იქნება?“
როგორც რუშკოფი წერს, ბოლოს ერთ-ერთმა აღიარა, ახლახან დავასრულე ჩემთვის ბუნკერის სისტემის მშენებლობა და მაინტერესებს, „მოვლენის“ შემდეგ უსაფრთხოების სისტემაზე კონტროლი როგორ შევინარჩუნო, – როგორ ვქნა ისე, რომ ჩემი უსაფრთხოებისთვის ჩემივე დაქირავებული ხალხი ასეთ აპოკალიპტურ სცენარში მე არ დამიპირისპირდესო.
„მოვლენა“ ევფემიზმი იყო. გარემოს კოლაფსის, სოციალური არეულობის, ბირთვული აფეთქების, „მზის შტორმის“, შეუჩერებელი ვირუსის ან რაიმე კომპიუტერული ვირუსის ევფემიზმი“, – ამბობს მწერალი.
„მილიარდერების ბუნკერები“
სიტყვათშეთანხმება „მილიარდერების ბუნკერები“ 2010-იან წლებში ჩნდება გუგლის საძიებო სისტემაში.
ჯერ კიდევ 2013 წელს ამერიკული ჟურნალი „ფორბსი“ წერდა, რომ კომპანია SAFE-ი – „სტრატეგიულად შეიარაღებული და გამაგრებული გარემო“, – ოთხ კონტიტენტზე უშენებდა კერძო მეპატრონეებს ძვირადღირებულ თავშესაფრებს. ახლა ასეთი ბევრი კომპანია არსებობს.
10 წლის შემდეგ, 2023 წლის დეკემბერში, ამერიკული გამოცემის, WIRED-ის, ჟურნალისტური გამოძიება აჩვენებს, რომ ბუნკერს „ფეისბუკის“ დამფუძნებელი მარკ ზაკერბერგიც აშენებს.
ჟურნალისტური გამოძიების თანახმად:
- ზაკერბერგს ჰავაის კუნძულებზე აქვს მშენებლობა დაწყებული – 270 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების სასახლეს იშენებს;
- 566 ჰექტარზე გადაჭიმული სამშენებლო პროექტი გასაიდუმლოებულია, გადაღება – აკრძალული;
- სამშენებლო პროექტი 600 კვ მეტრის ფართობის მიწისქვეშა თავშესაფარსაც მოიცავს.
ჟურნალისტურ გამოძიებასა და მედიაში „ბუნკერზე“ სტატიების შემდეგ, მარკ ზაკერბერგმა ფეისბუკზე გამოაქვეყნა ვიდეო, სათაურით „როცა ცოლი „ბუნკერში“ გამოგიჭერს“.