ბაქო გაეროს კლიმატის ცვლილების 29-ე კონფერენციას მასპინძლობს. კლიმატის ჩარჩო-კონვენციის მხარეთა შეხვედრას წინ უძღოდა ანგარიში, რომლის მიხედვითაც, ტემპერატურა, განსაკუთრებით ევროპის კონტინენტზე, მკვეთრად მომატებულია, რაც განპირობებულია სათბური გაზების ემისიებით და ეს შეიძლება შეუქცევადი გახდეს კლიმატისთვის დედამიწაზე. რა პრობლემების წინაშე დგას კლიმატის ცვლილებების გამო მსოფლიო, რა არის გასაკეთებელი და რა კეთდება, ამ თემაზე ვესაუბრეთ ორგანიზაცია `საქართველოს მწვანეები – დედამიწის მეგობრების~ თავმჯდომარე ნინო ჩხობაძესთან.
– კლიმატის ცვლილების მხარეთა შეხვედრა ყოველწლიურია. 1992 წელს შეხვედრაზე მხარეებმა ხელი მოაწერეს და აღიარეს კლიმატის ჩარჩო-კონვენცია, რომლის მხარე ჩვენც ვართ. კონვენციის აღსრულებასთან დაკავშირებით ძალიან ბევრი საკითხი იყო მოსაგვარებელი, მათ შორის სათბური გაზების ემისიასთან დაკავშირებული ეროვნული წვლილის დოკუმენტის მომზადება, რომელიც ვალდებულებებს აკისრებდა ქვეყნებს, რომ ისინი განსაზღვრული პერიოდისთვის შეამცირებდნენ სათბური გაზების ემისიებს კლიმატის გასაუმჯობესებლად. კლიმატის ჩარჩო-კონვენციის მხარეთა შეხვედრას, რომელიც ბაქოში იმართება (პირველი კონფერენცია, რომელიც პოსტსაბჭოთა სივრცის ქვეყანაში ტარდება), წინ უძღოდა ანგარიში, რომელიც აფიქსირებს, რომ ევროპის კონტინენტზე ტემპერატურა მკვეთრად მომატებულია 1,5 გრადუსით, თითქმის 2 გრადუსამდეც მივიდა. არის ვარაუდი, რომ 3 გრადუსამდეც მალე აიწევს.
დაწყებული დათბობა განპირობებულია სათბური გაზების ემისიებით და შეიძლება შეუქცევადი გახდეს კლიმატისთვის დედამიწაზე.- რა შეიძლება მოჰყვეს ამას?
– ყველაზე დიდი პრობლემაა მყინვარების, არქტიკისა და ანტარქტიდის დნობა. ბევრი სცენარია დათქმული.
სავარაუდოდ, დაახლოებით 50 წლის განმავლობაში ზღვის დონემ შეიძლება მეტრამდე აიწიოს, რაც ზემოქმედებას იქონიებს ყველა იმ ქვეყანაზე, რომლებიც ზღვასთან ახლოს მდებარეობენ.ეს განსაკუთრებით პრობლემატურია კუნძულოვანი სახელმწიფოებისთვის. ამიტომ ყველა ქვეყანა ვალდებულია მკვეთრად შეამციროს სათბური გაზები. ჩვენ ადრე სათბური გაზების 31%-ით შემცირების ვალდებულება ავიღეთ. ახლა ვალდებულებას ვიღებთ, რომ 50%-მდე შევამცირებთ სათბური გაზების ემისიას. საკმაოდ ამბიციური ვალდებულებაა, გათვლილი 2030-50 წლებისთვის.
– 1,5 გრადუსით ტემპერატურის მატება ვალდებულებების შესრულების შედეგია, თუ პირიქით, არ ასრულებდნენ და ამან გამოიწვია?
– ყველა ვალდებულება დროში იყო გაწერილი. ყველაზე მკაცრი 2030 წელია ყველა ეკონომიკურ სექტორში, განსაკუთრებით ნავთობგადამამუშავებელ საწარმოო სექტორებში. ინერგება ახალი ტექნოლოგიები, რაც უფრო ნაკლებად მოახდენს ზემოქმედებას გარემოზე და უფრო მეტად შეამცირებს სათბური გაზების გაჩენას. ახლა ყველა ქვეყანას მოეთხოვება ამ ვალდებულებების ეტაპობრივად შესრულება, რადგან თუ ტემპერატურამ 3 გრადუსამდე მოიმატა, დედამიწაზე შეუქცევადი პროცესები დაიწყება. მსოფლიოს არაერთ ქვეყანაში დნება მყინვარები.
საქართველოში ცენტრალურ კავკასიონზე ერთი მესამედით არის შემცირებული მყინვარის საფარი, რამაც ის ბუნებრივი კატასტროფები გაააქტიურა, რაც გასულ წელს გვქონდა შოვის ტრაგედიის სახით.მოსალოდნელია, რომ ასეთი ბუნებრივი კატასტროფული მოვლენები, რომელთაც იწვევს კლიმატის ცვლილება, შესაძლოა გახშირდეს.
გარემოს დამცველები და არასამთავრობო სექტორი ითხოვენ აიკრძალოს წიაღისეული საწვავი, რომელიც ყველაზე მეტად გამოსცემს სათბურ აირებს. განვითარებულ ქვეყნებში ცდილობენ მთლიანად გადაერთონ ელექტრომობილებზე, რათა ნაკლები გამონაბოლქვი ავიდეს ჰაერში.
– 1.5 გრადუსით ტემპერატურის მატება არის თუ არა კავშირში ბოლო ხანს ესპანეთში გახშირებულ წყალდიდობებთან?
– როგორც ესპანელი მეცნიერები ამბობენ, აშკარად კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული გამოვლინებაა. ასეთი წყალდიდობა ესპანეთს არ ახსოვს.
ბუნებრივი კატასტროფები უკვე ყველგან ხდება, ყველა კონტინენტზე. ძალიან მოწყვლადი გახდა ადამიანების ცხოვრება, დაწყებული ექსტრემალური ტემპერატურებით, ზოგ ქვეყანაში 50 გრადუსსაც აღწევს. მაგალითად, 2024 წელი მთელ დედამიწაზე ყველაზე თბილ წელიწადად ჩაითვალა, ყველაზე მეტად მოიმატა საშუალო ტემპერატურამ.
მსგავსი სტატიები:
200 ათასი დროშა ამერიკელის ნაცვლად – პრეზიდენტის ინაუგურაციას აშშ-ის მოქალაქეები ვერ ესწრებიან
“კი მაგრამ ცხვარმა რა დაგიშავათ?” – გოცირიძე ხელისუფლებას
კობახიძე მთავარ არხს: გემუქრებით, რომ მოგიწევთ ბოდიშის მოხდა
პუტინი ამბობს, რომ ამერიკა ცდილობს, რუსეთი ომში ჩაითრიოს
მე გამოხსნა არ მჭირდება, გამოხსნა სჭირდება მიშა სააკაშვილს – ნიკა გვარამია
გამიხარდება, თუ ლევან ხაბეიშვილს აირჩევენ „ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარედ, მეტად გავერთობით – კახა კალაძე
“არწივების” მორიგი მარცხი – ამჯერად თბილისში “ხვამლთან”
“გადახურვის სამუშაოები არც დაწყებულა!” – გელათი 4 თვეა დაკეტილია და მეხუთე ზამთარსაც დაუცველი ხვდება