ამირან ქადეიშვილი: -„ოზურგეთი, სადაც ჩემი მაყურებელი მყავს, ჩემი განძია“

– ეს ჩემი საეტაპო პერსონაჟი გახდა. არადა, მაგაზე უკეთესი როლები მაქვს ნათამაშევი (მაგ., 1976 წელს _ „იტალიამდე არც ისე შორია“). გიორგი შენგელაიამ რამდენიმე სინჯი გააკეთა და უკონკურსოდ დამამტკიცა. ასევე სინჯის გარეშე დამამტკიცა როლზე ნიკოლოზ სარიშვილმა „მოსფილმში“ გადაღებულ ფილმში („სახლი ლესნაიაზე„). „სიყვარული ყველას უნდა“ ხშირად გადის ქართულ არხებზე და მისი პოპულარობის ერთი მიზეზი ესეცაა. ჩემი კინოროლებიდან ყველაზე უფრო მომწონს ლ. ტოლსტიოს მიხედვით გადაღებული „კავკასიელი ტყვე“ (რეჟისორი გიორგი კალატოზიშვილი), რომელშიც მე და გივი ჩუგუაშვილი მთავარ როლებს ვთამაშობთ.“

„ -მე ვცხოვრობდი მელექედურში, სოფელში. კომუნისტური რეჟიმის დროს, სკოლის დამთავრების შემდეგ მუშაობა გინდა თუ არა, სოფლის კოლმეურნეობაში უნდა დაგეწყო ან ნებართვა გეთხოვა სხვა საქმიანობისათვის, რაც არ გამიკეთებია… ბეჟან ნაკაიძეს, თეატრის დირექტორს მიადგნენ ერთ დღეს სოფლის საბჭოს თავმჯდომარე და პარტიის მდივანი ულტიმატუმებით, როგორ მიიღე ქადეიშვილი ჩვენი ნებართვის გარეშეო. ბატონ ბეჟანს დიდი ავტორიტეტი ჰქონდა და მიხსნა, თორემ კოლმეურნეობაში მიპირებდნენ წაყვანას.“

„ – თეატრში ჩემმა ნათესავმა, ოზურგეთის თეატრის მსახიობმა ნიკოლოზ (კოკი) ღლონტმა წამიყვანა. მისი წყალობით მოვხვდი აქ 16 წლის ასაკში. სცენის მუშად გამამწესეს. თეატრში მოსვლიდან სამ თვეში სცენაზე „ავინაცვლე“. 18 წლისა გრიშა ლაღიძემ მათამაშა „დაჭრილ არწივში“ ერთ-ერთი მთავარი როლი – ყაჩაღი თაყა, ეს ერთ-ერთი საუკეთესო სახე იყო. სპექტაკლი თბილისში დეკადაზე ჩავიტანეთ და ოზურგეთის თეატრის ბილეთებს გადამყიდველები ყიდდენ. სპექტაკლის შემდეგ სცენაზე გიორგი შავგულიძე ამოვიდა. გადამეხვია და მითხრა, ყოჩაღ, ბიჭო, მეც მინდოდა მაგ გმირის თამაში და მეორე ყაჩაღის როლი მომცესო. ჩემთვის ეს უდიდესი აღმაფრენა იყო. ოზურგეთის თეატრში 120 მთავარი როლი ვითამაშე 40 წლის განმავლობაში. ყოველ თვეში პრემიერა იმართებოდა. გამოვარჩევდი 15-20 სახეს, რომლებსაც ახლაც კი სიამოვნებით გავიმეორებდი. ძალიან კარგი პარტნიორები მყავდა ოზურგეთის თეატრში. ვთამაშობდი ლამარა თურმანიძესთან ერთად, რომელსაც მეორე ვერიკოს ეძახდნენ; ევტროფი თალაკვაძე იმხელა დიაპაზონის მსახიობი იყო, რომ ხორავა, ვასაძე, ჟორჟოლიანი იჩოქებდნენ მის წინაშე. მას შეეძლო საღამოს ხევისბერი გოჩა ეთამაშა, დილით -ყვარყვარე. თეატრალური ინსტიტუტის ცნობილი პროფესორი ალექსანდრე მიქელაძე, რომელსაც ადვილად არავინ მოსწონდა, ამბობდა, რომ სულ ორი მსახიობია თანამედროვე მსოფლიოში მიხოელსი და თალაკვაძეო. წარმოიდგინეთ, მიხოელსი ხომ მეოცე საუკუნის უდიდესი მსახიობი იყო! ამხელა მსახიობებთან გავიზარდე. ჩემი სკოლა ეს იყო”.

– ბედმა გამიღიმა, რომ გრიშა ლაღიძესთან მოვხვდი. შემდეგ იყო რეჟისორი, შესანიშნავი პედაგოგი, თენგიზ ყანდინაშვილი, რომელიც მოსკოვის სამხატვრო თეატრში მუშაობდა; მერე გრიგოლ ჟურული, მარჯანიშვილის თეატრის რეჟისორი; ლერი პაქსაშვილმა სამი წელიწადი იმუშავა ოზურგეთის თეატრში; შედეგ გურამ აბესაძე… ალექსანდრე მაცხონაშვილი, ვასილ ჩიგოგიძე და ა. შ. ჩვენი თეატრისათვის ოქროს ხანა იყო სამოციანი წლები _ შესანიშნავი რეცენზიები იწერებოდა. „ბაფთიანი გოგონა“ საუკეთესო სპექტაკლადაც აღიარეს 1963 წელს. საქართველოს ტელევიზიით აჩვენეს ჩიგოგიძის „მეცამეტე თავმჯდომარე“ 1981 წელს. დიდმა საზოგადო მოღვაწემ, აკაკი ბაქრაძემ ბევრი კომპლიმენტი მითხრა ამ სპექტაკლისათვის, რაც ჩემთვის დღესაც მნიშვნელოვანია. იგი წერდა: „რამდენიმე წელიწადია ამირან ქადეიშვილს თვალს ვადევნებ, ნებისმიერ სცენას დაამშვენებდა მისი ნიჭი და ტალანტი“. სპექტაკლში „მეთერთმეტე მცნება“ ჩემი პარტნიორი ლამარა თურმანიძე იყო, უდიდესი მსახიობი. უნგრეთის საერთაშორისო ფესტივალზე საერთაშორისო პრემია მივიღეთ. არსებობდა ჩვენი სპექტაკლების ტელეჩანაწერები, რომლებსაც საქართველოს ტელევიზიის რეჟისორი პაატა ფანცულაია ინახავდა დიდი რუდუნებით, სამწუხაროდ, მისი სამსახურიდან წასვლის შემდეგ ეს უნიკალური არქივი განადგურდა.

– 22 წელი სიცოცხლის მეოთხედია. სიტყვებით ვერ გადმოვცემ იმ ემოციას, როცა ოზურგეთის თეატრის სცენაზე გამოჩენისთანავე ტაშით დამაჯილდოვა მაყურებელმა. ალბათ, ამაზე დიდი სიამოვნება არ არსებობს ცხოვრებაში. მთელი ღამე ვფიქრობდი: „ნუთუ ამდენი გავაკეთე ამ თეატრში, რომ მაყურებელს კიდევ ვახსოვარ?!“ თუ ასეთი დღეები კიდევ განმეორდება, ჩემზე ბედნიერი კაცი არ იქნება. სურვილი მაქვს, რომ სხვა სპექტაკლშიც ვითამაშო. ჯერ კიდევ შემწევს ძალა, ვიმუშაო სცენაზე. ბედნიერი ვარ, რომ გაჩნდა ახალი პერსპექტივა და ამაში დიდი წვლილი მიუძღვის ოზურგეთის თეატრის მმართველს, ზაზა ჯინჭარაძეს“.

– მე არ ვარ კმაყოფილი ჩემი როლებით და სატრაბახოც არაფერი მაქვს. ვარსკვლავი, ალბათ, ჩემი შემოქმედების დაფასებაა. თითქოს თავიდან დავიბადე, ისეთი აღმაფრენა მქონდა. ჩემი სახელი რჩება საყვარელი თეატრის კიბეებზე. დიდი მსახიობი, მიხეილ ულიანოვი ამბობს: „მსახიობის ცხოვრება ტბაში შეცურებულ ნავს ჰგავს. უცებ გააპობს ტალღებს, ააქაფებს, გაივლის. წყნარდება ყველაფერი და ისიც ავიწყდება ყველას.“ თეატრის სცენაზე შესრულებული ჩემი როლები დღეს არავის ახსოვს. მხოლოდ კინო რჩება.

– პროფესიის სიყვარული, თავდადება და დიდი შრომა; ბევრი კითხვა, განათლება; შინაგანი ინტუიცია, რომლის გამომუშავებას არანორმალური შრომა სჭირდება. კარგი მსახიობი სადაც უნდა იყოს, თავის როლზე ფიქრობს. ბევრი უძილო ღამეა საჭირო. მსახიობმა დაღლილობის გამო არ უნდა იწუწუნოს, ყოველგვარ სიტუაციაში გაუძლოს შრომას; რა თქმა უნდა, ნიჭიც.

– იღბალი? არსებობს იგი, როგორც ერთ-ერთი გადამწყვეტი ფაქტორი?

– არსებობს. ეს რომ არა, ევტროფი თალაკვაძე კინოს მიღმა არ დარჩებოდა. რატომღაც ვერ დაინახეს მაშინდელმა რეჟისორებმა. იღბლიანი ვარ-მეთქი, რომ ვთქვა, სიმართლე არ იქნება. მე დამიძახეს „მთვარის მოტაცებაში“ არზაყანის როლზე, რადგან ოთარ მეღვინეთუხუცესმა უარი თქვა. იგი რუსთავის თეატრში აპირებდა თუმანიშვილის სპექტაკლში თამაშს, მაგრამ ის პროექტი ჩაიშალა და ოთარი დაბრუნდა. ამ დროს მე დამტკიცებული ვიყავი როლზე, არზაყანის ტანსაცმელიც შემიკერეს. ოთარის დაბრუნების შემდეგ რეჟისორმა თარაშ თარბას როლზე დამნიშნა. მაშინ მე ოზურგეთის თეატრის მსახიობი ვიყავი. არზაყანი რომ მეთამაშა, შესაძლოა, სულ სხვა გზით წასულიყო ჩემი ცხოვრება. შეიძლება, არაფერი მომხდარიყო… იღბალი ნამდვილად არსებობს.“

– პირად ცხოვრებაში მქონდა ძალიან ცუდი და ძალიან კარგი წლები. პირველი მეუღლე გარდაცვლილი მყავს. ბევრ როლზე უარს ვამბობდი მეუღლის ჯანმრთელობის გამო. „ციმბირელი პაპის“ გადაღებაზე რვა თვე ვიყავი წასული; „სახლი ლესნაიაზე“ – წელიწადნახევარი, მერე კიევში გამომიძახეს და უარის თქმა მომიწია, მაგრამ იყო გამონათებები ჩემს ცხოვრებაში. ასაკში ვიყავი, როცა მეორედ დავქორწინდი, ერქომაიშვილების სიძე გავხდი(ქალბატონი ალდონა და ბატონი ანზორი, ცნობილი ლოტბარი, და-ძმა გახლავთ. ლ.კ. კარგი მეუღლე შემხვდა. თავგამოდებული და ყურადღებიანი. ეს მას შემდეგ მოხდა, როცა სიკვდილს ძლივს გადავურჩი, იმავე წელს დავქორწინდი. შემდეგ გულის ოპერაციაც გამიკეთეს და ეს განსაცდელი სწორედ ჩემმა მეუღლემ გადამატანინა. მან მეორე სიცოცხლე მაჩუქა. ჩემს შვილებთანაც კარგი ურთიერთობა აქვს“.

ქალბატონი ალდონა ერქომაიშვილის კეთილშობილებით მართლაც ბევრი მოხიბლულა. იგი მეუღლის შეფასებისას უხერხულობას გრძნობს, ისევე როგორც მისი მეუღლე – საკუთარ თავზე ლაპარაკისას.

ალდონა ერქომაიშვილი: „ამირანი ნიჭიერი შემოქმედი, წესიერი ადამიანი, კარგი მეუღლე, კარგი მოქალაქეა. განსაკუთრებით ის მომწონს მასში, რომ თავისი საქმის ერთგულია. მისი სახელობის ვარსკვლავის გახსნის დღე ჩემთვის უბედნიერესი იყო“.

საუბარში ბატონი ამირანი ერთვება: „ყველა ჯილდოზე აღმატებულია ხალხის სიყვარული. ბედნიერი ვარ, რომ ამას ვგრძნობ. ახლაც ყველა მცნობს, ძირითადად, ხირხალას გამო, არადა, 30 წლის წინათ ვითამაშე ეს როლი.

– მთავარია, მოყვასის სიყვარულით იცხოვრო, შურისძიებაზე არ ფიქრობდე. იმ ადამიანსაც ვაპატიე, რომელმაც, ფაქტობრივად, მომკლა. მას პატიება არ უთხოვია. თავისი სასჯელი მოიხადა. არასოდეს მინდოდა მისთვის სამაგიეროს გადახდა. მე ღმერთმა გადამარჩინა, მასაც ღმერთმა მიუტევოს. ჩემი განძია საყვარელი მაყურებელი. მინდა გურია აღორძინდეს და აქეთ მომიხაროდეს. თბილისშიც კი ნებისმიერ გურულთან შეხვედრა ძალიან მახარებს. ზოგი ამას პროვინციალიზმს ეძახის, დაე, იყოს ეს პროვინციალიზმი ჩემში. ყველა კუთხე მიყვარს, მაგრამ გამორჩეულად _ გურია. ოზურგეთი, სადაც ჩემი მაყურებელი მყავს, ჩემი განძია.