ამომწურავი ინფორმაცია Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინაზე – დაასრულებს თუ არა ის ეპიდემიას მოსალოდნელზე უფრო ადრე

აშშ-ს ფარმაცევტული კომპანია, Pfizer-ისა და მისი გერმანელი პარტნიორის ბიოტექნოლოგიების კომპანია – BioNTech-ის წარმომადგენლების განცხადებით, მესამე ფაზის მიმდინარეობისას ჩატარებული კვლევის პირველადმა შედეგებმა აჩვენა, რომ მათ მიერ შექმნილი კორონავირუსის ვაქცინა 90%-ით ეფექტურია.

კვლევის შედეგებმა საერთაშორისო საზოგადოებაში პოზიტიური გამოხმაურება ჰპოვა. კერძოდ, ევროკომისიამ კორონავირუსის ვაქცინის შესყიდვის შესახებ Pfizer-თან და BioNTech-თან შეთანხმება უკვე დადო.

თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ კვლევის შედეგები პირველადია და ჯერ ვაქცინის შესახებ კიდევ ბევრი რამ არ არის ცნობილი.

| რა ვიცით ჩატარებული კვლევის შესახებ

მიმდინარე წლის ივლისში Pfizer-მა და BioNTech- მა კორონავირუსის ვაქცინაზე კლინიკური კვლევები დაიწყეს. ვაქცინის ტესტირების მე-3 ფაზაში 44 000-მა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა. მათ ორგანიზმში სამი კვირის ინტერვალით ორჯერ შეიყვანეს ვაქცინა და პლაცებო.

კვლევებში მონაწილე ადამიანებიდან ვირუსით მხოლოდ 94 დაინფიცირდა.

შედეგად, კვლევამ აჩვენა, რომ ვაქცინა კოვიდ 19-ით დაინფიცირებისგან ვაქცინირებული ადამიანების 90% -ზე მეტს იცავს.

| ეს კარგი შედეგია?

დიახ.

კერძოდ, აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციის რეგულაციის თანახმად, სწრაფი ლიცენზირებისთვის ვაქცინა დადებით შედეგს, მინიმუმ, 50% შემთხვევაში მაინც უნდა ავლენდეს.

თუ Pfizer-ისა და BioNTech-ის წინასწარი შედეგები დადასტურდება, ბუნებრივია, ბევრად უფრო მეტი იქნება მისი ეფექტურობის მაჩვენებელი, ვიდრე ამას აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაცია ითხოვს.

იმის უკეთ დასანახად, თუ რამდენად კარგი და იმედისმომცემია აღნიშნული კვლევის შედეგები, განვიხილოთ ისეთი ლიცენზირებული ვაქციები, რომლებსაც ადამიანები ყოველწლიურად იკეთებენ.

მაგალითისთვის, გრიპის ვაქცინის დაცვის ეფექტურობა 40-60%-მდე მერყეობს, რადგან წლიდან წლამდე გრიპის ვირუსი იცვლება და ახალ ფორმებში გვევლინება. ხოლო წითელას ვაქცინის ორი დოზის მიღებისას, მისი ეფექტურობა 97%-ია.

| რამდენად უსაფრთხოა Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინა

Pfizer/BioNTech-ის ცნობით, კვლევის პროცესში გვერდითი ეფექტები არ გამოვლენილა. აღსანიშნავია, რომ მასშტაბური კვლევის დაწყებამდე, ჯერ კიდევ მაისში კომპანიებმა მცირე კლინიკური კვლევები ჩაატარეს, რათა მალევე გამოევლინათ გვერდითი მოვლენები.

კერძოდ, მათ ვაქცინის 4 ვარიანტი შეამოწმეს და შეარჩიეს ის, რომლის გამოყენებასაც თან სდევდა მხოლოდ მსუბუქი და ზომიერი გვერდითი მოვლენები – მაგ: სიცხე და დაღლილობა.

|ვინ მიიღებს ვაქცინას პირველი

Pfizer-ის აღმასრულებელი დირექტორის თქმით, წლის ბოლოსთვის ვაქცინის 30-40 მილიონამდე დოზა ექნებათ, რომელიც 15-20 მილიონი ადამიანისთვის იქნება საჭირო.

ჯერჯერობით ცნობილი არ არის, ვინ მიიღებს პირველად ვაქცინას, თუმცა, სავარაუდოდ პრიორიტეტი რისკ-ჯგუფში მყოფ ადამინებს მიენიჭებათ. ასევე, ჯანდაცვის მუშაკებს, მოხუცებს, ჭარბი წონისა და დიაბეტის მქონე ადამიანებს.

Pfizer/BioNTech-ის განცხადებით, ვაქცინის დოზის გაზრდა 2021 წელს 1,3 მილიარდამდე შეუძლიათ. თუმცა, ეს რიცხვი ჯერ კიდევ შორსაა იმ რაოდენობიდან, რომელიც მსოფლიო მოსახლეობის ვაქცინაციისთვისაა საჭირო. იმ შემთხვევაში, თუ სხვა კომპანიების მიერ წარმოებული ვაქცინების ეფექტურობა დამტკიცდება, შესაძლოა, სურათი შეიცვალოს.

|კვლევის რა ეტაპები დარჩა Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინას გასავლელი

ვაქცინის ეფექტურობა დაზუსტებით მხოლოდ მას შემდეგ შეიძლება განისაზღვროს, რაც მას მილიონობით ადამიანი მიიღებს. ექსპერტები ამბობენ, რომ წინასწარი მონაცემები მიუთითებს იმაზე, რომ ვაქცინის ეფექტურობა, შესაძლოა, ძალიან მაღალი იყოს.

|როდის იქნება Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინა ფართო საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი

Pfizer-ის განცხადებით, ვაქცინის უსაფრთხოების შესახებ მონაცემთა შეგროვება ნოემბრის მესამე კვირამდე გასტანს, შემდგომ კი მარეგულირებლებს გადაეგზავნება.

დაჩქარებული ლიცენზირების პირობებში კი, შესაძლოა, პირველი დოზა სამედიცინო პერსონალმა წლის ბოლოს მიიღოს.

ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლების უმრავლესობის თქმით, ეფექტური ვაქცინა მომავალ წლამდე ფართო მასებისთვის ხელმისაწვდომი არ იქნება.

|ეფექტური იქნება ხანდაზმულებისთვის?

წინასწარი შედეგები ჯერჯერობით ამ საკითხზე არაფერს ამბობს.

თუმცა, Pfizer- ისა და BioNTech- ის მიერ ჩატარებული კლინიკური კვლევა  65 წელს გადაცილებულ ადამიანებსაც მოიცავდა, ამიტომ, სავარაუდოდ, ინფორმაცია უახლოეს მომავალში გახდება ცნობილი

|არის თუ არა Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინა ტრამპის ადმინისტრაციის კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის ოპერაციის (Wrap Speed) ნაწილი

Pfizer-ის უფროსი ვიცე-პრეზიდენტი და ვაქცინის კვლევისა და განვითარების ხელმძღვანელი, ქეთრინ ჯენსენი ვაქცინის შემუშავების პროცესში დონალდ ტრამპთან ყველანაირ საჯარო და კერძო თანამშრომლობას უარყოფს.

„ჩვენ არასოდეს ვყოფილვართ Operation Warp Speed-ის ნაწილი. არასოდროს მიგვიღია ფული აშშ-ის მთავრობისგან, ან ვინმესგან“, – განაცხადა ჯენსენმა NY times-სთვის მიცემულ ინტერვიუში.

ჯენსენი გამოეხმაურა მაიკ პენსის მიერ Twitter-ზე გამოქვეყნებულ განცხადებას, რომელშიც  ვიცე-პრეზიდენტი წერს, რომ დონალდ ტრამპის მიერ განხორციელებული საჯარო-კერძო თანამშრომლობის წყალობით, Pfizer-ის მიერ შექმნილი ვაქცინა 90 პროცენტით ეფექტურია.

ცნობისთვის, Operation Warp Speed არის კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის დაჩქარებული შემუშავების 12-მილიარდიანი პროგრამა, რომელიც მაისში ტრამპის ადმინისტრაციამ შექმნა და 2020 წლის ბოლოს ან 2021 წლის დასაწყისში ვაქცინის ამერიკის თითოეული მოქალაქისთვის მიწოდებას ისახავდა მიზნად.

|რას ნიშნავს Pfizer/BioNTech-ის წარმატება სხვა ვაქცინებისთვის

მსოფლიო მასშტაბით კვლევის საბოლოო ფაზებს 10-მდე ვაქცინა გადის. ის ფაქტი, რომ Pfizer/BioNTech-ის მიერ წარმოებულმა ვაქცინამ დადებითი შედეგი აჩვენა, ექსპერტებს იმედს აძლევს, რომ მომავალში სხვა ვაქცინებიც იმავე ბედს გაიზიარებენ.

„ეს იმედს გვაძლევს, რომ, შესაძლოა, სხვა ვაქცინებიც ეფექტური აღმოჩნდეს“,- აცხადებს იელის უნივერსიტეტის პროფესორი, აკიკო ივასაკი.

მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ კორონავირუსის სხვა ვაქცინების წარმატება აუცილებელია, რადგან მხოლოდ Pfizer/BioNTech-ის მიერ წარმოებული ვაქცინა მსოფლიოში არსებულ მოთხოვნას ბოლომდე ვერ დააკმაყოფილებს.

|ნიშნავს თუ არა Pfizer/BioNTech-ის წარმატება პანდემიის დასასრულს

WHO-ს ინფორმაციით, ვირუსის გავრცელების შესამცირებლად აუცილებელია, რომ მსოფლიო მოსახლეობის 60-70%-მა გამოიმუშაოს იმუნიტეტი და აღარ წარმოადგენდეს ინფექციის გავრცელების წყაროს. ამ მიზნის მისაღწევად კი მნიშვნელოვანია არსებობდეს ვაქცინა, რომელიც უნდა პასუხობდეს ჯანმოს ყველა სტანდარტს, უსაფრთოების და ეფექტურობის მიმართულებით.

ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლების ცნობით, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინის სწრაფი ლიცენზირება მოხდება, ის საკმარისი რაოდენობით ხელმისაწვდომი მომავალ, 2021 წლამდე არ იქნება.

ასევე, წინასწარი შედეგები არაფერს გვეუბნება იმაზე, რამდენად შეძლებს აღნიშნული ვაქცინა უსიმპტომო პაციენტების შემთხვევაში ვირუსის გავრცელების შეჩერებას.

 

ავტორი: ნინი ტაველიძე, საინფორმაციო სააგენტო PTN.ge

მომზადებულია BBC-ისა და  NY Times-ის მიხედვით.