ჰარპასტუმ (ლათ. Harpastum ხელი ბურთი) რომაული ბურთით თამაშია, რომელიც რომში 800 წლის განმავლობაში იყო პუპულარული. ძალიან ბევრს ეს თამაში დღევანდელი რაგბისა და ფეხბურთის წინაპრად მიაჩნია. უნდა აღინიშნოს, რომ ამ თამაშს ქალებიც თამაშობდნენ და მათთვის არსებობდა შემსუბუქებული წესების მქონე თამაშის ვერსია.
.
რომაელი ექიმი ჰალენუსი ამბობდა, რომ – „ჰარპასტუმი უფრო უკეთესი იყო ვიდრე ჭიდაობა და სირბილი, რადგანაც ავარჯიშებდა სხეულის ყველა ნაწილს, სჭირდებოდა მცირე დრო და არ სჭირდებოდა რაიმე ხარჯი“. ანუ ასე ვთქვათ ყველას მათ შორის ღარიბებსაც შეეძლოთ ევარჯიშათ.
.
რომალები (და ბიზანტიელები) დასავლეთ საქართველოში VI-VII საუკუნემდე ბატონობდნენ და საკითხავია აქვს თუ არა ამ თამაშს რაიმე კავშირი ლელოსთან.
მოამზადა კახა ჩავლეშვილმა